مقدمه
استرس گرمايي به عنوان یکی ازمشکلات اصلی در گاوداری های ایران به خصوص در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری می باشد. گاوهاي شيري به استرس گرمايي بسيار حساس هستند. استرس گرمايي نه تنها از راه افت توليد، افت كيفيت شير و کاهش باروری بر درآمد توليد كننده اثر منفي ميگذارد، بلكه سبب بروز مشكلاتي در سلامتي گاوهای شیری نيز ميگردد. دو منبع حرارتی گاو را تحت تاثیر قرار می دهد که عبارتند از حرارت محیط و حرارت حاصل از سوخت و ساز مواد غذایی در بدن دام. زمانی که دمای هوا بطور ناگهانی و یا بیشتر از سطح تحمل بدن حیوان بالا می رود، بدن تعادل خود را از دست داده و موجب کاهش اشتها و تولید و کاهش تولید مثل خواهد شد و حتی مرگ را به همراه خواهد داشت.
تعريف استرس گرمايي
در یک گاو دمای ایده آل که هیچگونه اثر منفی بر تولیدات دام نداشته باشد، بین 4 تا 24 درجه سانتی گراد است که ناحیه آسایش دمایی نامیده می شود. دمای خارج از محدوده آسایش باعث بر هم خوردن تعادل دام، کاهش تولید و کاهش باروری و همچنین بروز مشکلاتی در سلامتی دام می گردد که مجموعه عوامل ذکر شده به دنبال افزایش دما را استرس گرمایی می نامند. استرس گرمايي زماني ايجاد مي شود كه بار حرارتي گاو شيري بيشتر از توانايي آن براي دفع حرارت باشد. شدت استرس گرمايي به ميزان رطوبت و دما بستگي دارد. در دماي بالای 25 درجه سانتی گراد يا حتي بالای 20 درجه سانتی گراد گاو دچار استرس گرمایی می شود و وضعیت سلامتی و عملکرد آن تحت تاثیر قرار می گیرد. ایجاد بیش از حد فشار حرارتی بر گاو در اثر درجه حرارت و رطوبت بالای محیط موجب استرس حرارتی خواهد شد.
اثرات
استرس حرارتی باعث کاهش تولید و نرخ آبستنی گاوهای شیری در طول تابستان می گردد. این خسارات در کاهش مقدار شیر تولیدی، افزایش تعداد روزهای باز و کاهش نرخ گوساله زایی ظاهر می گردد. میزان خطر آفرین استرس گرمایی در گاوهای شیری دمای 37 درجه سانتی گراد و رطوبت 20 درصد می باشد. محدوده کشنده برای گاوهای شیری دمای 37 درجه سانتی گراد و رطوبت 80 درصد است.
